Bartnn Amasra ilcesi ic turizm bakmndan cok onemli ve hareketli bir yerdir. Guzel kumsallar, tarihi eserleri, taze ve guzel balk yannda salatas ile de unludur. Gelgelelim, bu ilcemizin ismi tarih boyunca farkl isimlerle anldg icin bu isimleri tarihi srasna gore derleme ihtiyac gordum. Ozet olarak yazyorum.
MO 1300lerde Gaska yonetimi altnda oldugu biliniyor ama bu doneminde kullanlan ismi bilinmiyor, cunku bulunan yazl kaynaklarda (Hitit, Asur belgeleri) gecen isimler ile Amasrann konum eslestirmesi yaplamad.
MO 1250 MO 1200 aras yllar mitoloji ve tarihin icice girdigi donemdir. Anadolunun buyuk ksmna hukmeden Hitit Imparatorlugu doneminde Amasrann isim konum eslestirmesi yaplamad. Bu yllarn guclu devletleri: Yunanistan ve Ege Denizi adalarnda Akha Miken Devleti (Altn Postu arayanlar), Ortadoguda Asur Devleti, Kbrs ve Akdenizde Fenikeliler, Afrikada Msr Imparatorlugu (Orta Krallk Firavun Donemi) ve Marmara Canakkalede Truva Devletidir. MO 1200 MO 1184 yllar arasnda Truva Savasnn gerceklestigi dusunulmektedir.
MO 800lerde Paphlagonia doneminde Amasrann isim konum eslestirmesi yaplamad.
MO 650lerde Ege Denizindeki Sisam Sesamos adasnn denizcileri mitoloji ve anlatlan hikayeleri dinleyerek zengin Iberia (gunumuz ismiyle Kafkasya) topraklarna gitmek icin Kolhis Seferine (Gurcistan) sefere ckar. Karadenizde Akcakoca, Eregli, Zonguldak, Filyos, Amasra, Kurucasile, Gideros, Cide, Sinop yerlesimlerini kurarlar. Miletos kolonicileri geldikleri adann ismini Amasraya verirler, Miletos doneminde Amasrann ismi Sesamostur. Sesamos kelimesi susam bitkisi icin kullanlr.
MO 550de Anadolunun pekcok yeri, Sesamos da (Amasra) dahil olarak, Pers Imparatorlugunun egemenligi veya etkisi altndadr, Sesamos ismi kullanlmaktadr.
MO 334te Buyuk Iskender Asya Seferine ckar. Anadolunun batsndan guneye inerken baz birlikler Istanbul yolunu korumak icin Anadolunun kuzeyine, Karadenizdeki yerlesimleri ele gecirir, bu yerlerden birisi de Amasradr. Buyuk Iskender MO 331de Pers Imparatoru 3. Dareiosu yendiginde Komutanlarndan Denys ile 3. Dareiosun yegeni Prenses Amastristi evlendirir (her ikisinin de ikinci evliligidir).
Denys, Iskender olunce Karadeniz Eregli ile Cide arasndaki bolgenin kral olur, Amastris kralice olmustur. Kral Denysin olumunden sonra kraln ilk esinden olan ogullar yonetimi ele alr, Amastrisi dogudaki Sesamosa gonderirler. Baz kaynaklarda Amastris 12 yl krallg yonetir sonra ogullar onu Sesamosa gonderir denilmektedir. Baz kaynaklarda ise Amastris ile Denysten olma ogullar oz anneleri olan Amastrisi surgune gondermisti denilmekte.
Kralice Amastris, Tieion (Filyos), Kromna (Tekkeonu) ve Kytoros (Gidoros) arasndaki bolgedeki kucuk koyleri birlestirir, Sesamosta imara baslar. Yeni yaptg sehire Amastris, yani kendi adn verir. Sehir adna bir tarafnda kendi resmi diger tarafnda Poseidon resmi olan tetradrahm para (17gr gumus para) basacak kadar ekonomik gucu olan bir sehir devletidir. Ogullar tarafnda oldurulur ama ismi kentin ad olarak Amastris yasamaya devam eder. Baz kaynaklarda Amastrist olarak da gectigi soylenmektedir.
MO 130larda Iran Pontus (Mithridatesler) yonetimi doneminde soy bagndan dolay ad Amastris olarak devam eder.
MO 60larda Roma donemi baslar, Amastris ad devam eder.
MS 400lerde Bizans Imparatorlugunun onemli bir ticaret limandr ve ad hala Amastristir.
MS 700ler Arap istilas doneminde ad Amastris olarak devam eder.
1200lerdeki 4. Hacl Seferinde Bizansn gucu sarslr. 1270lerde Bizansn ticaret ve yonetim gucu zayfladg icin ve bolgedeki limanlarn kontrolu Cenoval (Ceneviz) denizcilere gecmeye baslar. Cenevizliler Amastris adn Samastris veya Samastro olarak soylemekte ve yazsmalarda kullanmaktayd.
1400lerin basnda Orhan Gazinin komutanlar Akcakoca Bey ve Konur Alp Akcakoca ilcesini alr ama Eregliden sonraki limanlar (Zonguldak, Filyos, Bartn, Amasra, Kurucasile ve Gurcistana dogru devam eden) tum Karadeniz limanlar halen Cenovallarn kontrolundedir, kentin ad Samastris veya Samostrodur.
1453 Istanbul Fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet 1460ta Karadeniz Seferini baslatr. Baskomutan Zaganos Pasa Karadeniz Seferinde karadan ve denizden kusatr. Cenevizliler kenti savasmadan teslim eder. Fatih kente geldiginde Bakacak Tepesi mevkisinden bu guzel sehre baktg ve hocas Aksemseddine Lala, Cesm-i Cihan bu mu ola? dedigi rivayet olunur. Cesm-i Cihan anlam, Dunyann Gozbebegi demektir. Cesm-i Cihan tamlamas isim olarak degil; Amastris adnn yannda kenti tanmlamak, ovmek icin kullanlms. Cenovallarn kullandg Samastris veya Samostro ad ses dusmesi ile degisiyor ve Amasra oluyor.
Bugun de Amasra olarak kullanmaktayz. 2300 yllk Amastris ad gunumuze Amasra olarak degiserek gelmis oldu.
Sesamos, Amastris, Samastro ve Amasra... Gezmek, dinlenmek, balk yemek, gizemli define arar gibi Bedesten bolgesinde dolasmak veya denize girmek icin gidilmesi gereken bir yer.
<a target="_blank" href=
MO 1300lerde Gaska yonetimi altnda oldugu biliniyor ama bu doneminde kullanlan ismi bilinmiyor, cunku bulunan yazl kaynaklarda (Hitit, Asur belgeleri) gecen isimler ile Amasrann konum eslestirmesi yaplamad.
MO 1250 MO 1200 aras yllar mitoloji ve tarihin icice girdigi donemdir. Anadolunun buyuk ksmna hukmeden Hitit Imparatorlugu doneminde Amasrann isim konum eslestirmesi yaplamad. Bu yllarn guclu devletleri: Yunanistan ve Ege Denizi adalarnda Akha Miken Devleti (Altn Postu arayanlar), Ortadoguda Asur Devleti, Kbrs ve Akdenizde Fenikeliler, Afrikada Msr Imparatorlugu (Orta Krallk Firavun Donemi) ve Marmara Canakkalede Truva Devletidir. MO 1200 MO 1184 yllar arasnda Truva Savasnn gerceklestigi dusunulmektedir.
MO 800lerde Paphlagonia doneminde Amasrann isim konum eslestirmesi yaplamad.
MO 650lerde Ege Denizindeki Sisam Sesamos adasnn denizcileri mitoloji ve anlatlan hikayeleri dinleyerek zengin Iberia (gunumuz ismiyle Kafkasya) topraklarna gitmek icin Kolhis Seferine (Gurcistan) sefere ckar. Karadenizde Akcakoca, Eregli, Zonguldak, Filyos, Amasra, Kurucasile, Gideros, Cide, Sinop yerlesimlerini kurarlar. Miletos kolonicileri geldikleri adann ismini Amasraya verirler, Miletos doneminde Amasrann ismi Sesamostur. Sesamos kelimesi susam bitkisi icin kullanlr.
MO 550de Anadolunun pekcok yeri, Sesamos da (Amasra) dahil olarak, Pers Imparatorlugunun egemenligi veya etkisi altndadr, Sesamos ismi kullanlmaktadr.
MO 334te Buyuk Iskender Asya Seferine ckar. Anadolunun batsndan guneye inerken baz birlikler Istanbul yolunu korumak icin Anadolunun kuzeyine, Karadenizdeki yerlesimleri ele gecirir, bu yerlerden birisi de Amasradr. Buyuk Iskender MO 331de Pers Imparatoru 3. Dareiosu yendiginde Komutanlarndan Denys ile 3. Dareiosun yegeni Prenses Amastristi evlendirir (her ikisinin de ikinci evliligidir).
Denys, Iskender olunce Karadeniz Eregli ile Cide arasndaki bolgenin kral olur, Amastris kralice olmustur. Kral Denysin olumunden sonra kraln ilk esinden olan ogullar yonetimi ele alr, Amastrisi dogudaki Sesamosa gonderirler. Baz kaynaklarda Amastris 12 yl krallg yonetir sonra ogullar onu Sesamosa gonderir denilmektedir. Baz kaynaklarda ise Amastris ile Denysten olma ogullar oz anneleri olan Amastrisi surgune gondermisti denilmekte.
Kralice Amastris, Tieion (Filyos), Kromna (Tekkeonu) ve Kytoros (Gidoros) arasndaki bolgedeki kucuk koyleri birlestirir, Sesamosta imara baslar. Yeni yaptg sehire Amastris, yani kendi adn verir. Sehir adna bir tarafnda kendi resmi diger tarafnda Poseidon resmi olan tetradrahm para (17gr gumus para) basacak kadar ekonomik gucu olan bir sehir devletidir. Ogullar tarafnda oldurulur ama ismi kentin ad olarak Amastris yasamaya devam eder. Baz kaynaklarda Amastrist olarak da gectigi soylenmektedir.
MO 130larda Iran Pontus (Mithridatesler) yonetimi doneminde soy bagndan dolay ad Amastris olarak devam eder.
MO 60larda Roma donemi baslar, Amastris ad devam eder.
MS 400lerde Bizans Imparatorlugunun onemli bir ticaret limandr ve ad hala Amastristir.
MS 700ler Arap istilas doneminde ad Amastris olarak devam eder.
1200lerdeki 4. Hacl Seferinde Bizansn gucu sarslr. 1270lerde Bizansn ticaret ve yonetim gucu zayfladg icin ve bolgedeki limanlarn kontrolu Cenoval (Ceneviz) denizcilere gecmeye baslar. Cenevizliler Amastris adn Samastris veya Samastro olarak soylemekte ve yazsmalarda kullanmaktayd.
1400lerin basnda Orhan Gazinin komutanlar Akcakoca Bey ve Konur Alp Akcakoca ilcesini alr ama Eregliden sonraki limanlar (Zonguldak, Filyos, Bartn, Amasra, Kurucasile ve Gurcistana dogru devam eden) tum Karadeniz limanlar halen Cenovallarn kontrolundedir, kentin ad Samastris veya Samostrodur.
1453 Istanbul Fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet 1460ta Karadeniz Seferini baslatr. Baskomutan Zaganos Pasa Karadeniz Seferinde karadan ve denizden kusatr. Cenevizliler kenti savasmadan teslim eder. Fatih kente geldiginde Bakacak Tepesi mevkisinden bu guzel sehre baktg ve hocas Aksemseddine Lala, Cesm-i Cihan bu mu ola? dedigi rivayet olunur. Cesm-i Cihan anlam, Dunyann Gozbebegi demektir. Cesm-i Cihan tamlamas isim olarak degil; Amastris adnn yannda kenti tanmlamak, ovmek icin kullanlms. Cenovallarn kullandg Samastris veya Samostro ad ses dusmesi ile degisiyor ve Amasra oluyor.
Bugun de Amasra olarak kullanmaktayz. 2300 yllk Amastris ad gunumuze Amasra olarak degiserek gelmis oldu.
Sesamos, Amastris, Samastro ve Amasra... Gezmek, dinlenmek, balk yemek, gizemli define arar gibi Bedesten bolgesinde dolasmak veya denize girmek icin gidilmesi gereken bir yer.
<a target="_blank" href=