İlbilge İsmi Kur’an’da Geçiyor mu? Bir Bakış ve Tartışma
Açık konuşayım, uzun zamandır çevremde isimler üzerine dönen tartışmalar dikkatimi çekiyor. Biri çocuğuna isim koyacak olsa hemen şu soru gündeme geliyor: “Bu isim Kur’an’da geçiyor mu?” Belli ki birçok kişi için bu mesele, sadece isim tercihi değil aynı zamanda kimlik, inanç ve aidiyet meselesi. Benim de aklıma sıkça gelen isimlerden biri “İlbilge”. Eski Türk kültüründe önemli bir karşılığı olan bu ismin Kur’an’da olup olmadığına dair sorulara sıkça rastlıyoruz. Peki bu konuya nasıl bakmalı, hangi yönleriyle tartışmalı?
Kur’an’da İsim Arayışı: Bir İhtiyaç mı, Bir Takıntı mı?
İnsanlar çocuklarına isim seçerken dini referanslara başvurmayı doğal görüyor. Ancak burada bir sorgulama yapmak gerekmez mi? Kur’an’da geçen isimler sınırlı sayıdadır ve çoğunlukla peygamberler, kavimler veya belli şahsiyetler üzerinden aktarılır. Dolayısıyla Kur’an’da adı geçmiyor diye bir ismi kötülemek ya da dışlamak ne kadar sağlıklı? İlbilge, köken itibarıyla Türkçe bir isimdir ve “bilge olan kişi, bilgeliğiyle devleti idare eden kadın” anlamına gelir. Bu isim Kur’an’da geçmez. Ama geçmemesi, onun değerini düşürür mü?
Forumdaşlar, sizce bir ismin anlamı mı daha önemli yoksa Kur’an’da geçmesi mi?
Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Yaklaşımı
Burada işin ilginç bir tarafı da, erkek ve kadınların konuya yaklaşım biçimleri. Gözlemlediğim kadarıyla erkekler bu tür meselelerde daha stratejik bakıyor. Onlar için, “Bu isim ileride sorun çıkarır mı? İnsanların algısı ne olur? Çocuğun kimliğinde nasıl bir yer eder?” gibi sorular ön planda. Yani çözüm odaklı, planlı bir tavırla meseleye yaklaşıyorlar.
Kadınlarda ise daha empatik ve ilişkisel bir yaklaşım var. Annenin çocuğa vereceği isimde hissettiği bağ, duygusal bir tatmin ve geleceğe dair sıcak bir umut bariz şekilde görülüyor. Mesela bir anne, “Ben kızımın İlbilge gibi bilge ve güçlü bir kadın olmasını istiyorum” diyebilir. Burada isim sadece bir kelime değil, aynı zamanda çocuğa yüklenen bir dua, bir temennidir.
Peki, sizce bu farklı yaklaşımlardan hangisi daha doğru? Stratejik mi bakmalı, empatik mi? Yoksa ikisini birleştirmek mi en iyisi?
İlbilge: Kendi Kültürümüzden Bir Ses
Bir başka önemli boyut da şu: Biz hep isimleri Arapça köken üzerinden değerlendiriyoruz. Oysa ki bizim de binlerce yıllık bir kültürümüz, birikimimiz var. İlbilge, Orta Asya’daki kadın liderleri ve bilgeliği temsil eden bir isim. Peki neden kendi köklerimizden gelen isimlere kuşkuyla bakıyoruz?
Kur’an’da geçmeyen ama İslami hassasiyetle çelişmeyen isimler neden tabu olsun ki? İsim seçiminde ölçü, “güzel anlam” değil midir? İlbilge bu ölçüye uymuyor mu?
Kur’an’da Geçen İsimler ve Yanılgılar
Dikkat ederseniz bazen “Kur’an’da geçiyor” diye bilinen isimlerin bile çoğu aslında orada yok. Mesela Ayşe, Fatma gibi çokça kullanılan isimler doğrudan Kur’an’da geçmez. Bunlar peygamberimizin aile bireylerinin isimleridir. Buna rağmen kimse bu isimlere karşı çıkmaz, hatta kutsallık atfeder. İlbilge’ye karşı ise neden bu kadar tereddüt ediliyor? Çelişki burada değil mi?
Arkadaşlar, sizce bu çifte standardın sebebi nedir?
Kültürel ve Dini Kimlik Arasında Sıkışmak
Burada belki de en önemli sorun, toplumun kendi kültürünü yabancı görmesidir. Dini hassasiyet uğruna, bazen kendi öz değerlerimizi geri plana atıyoruz. Oysa din, kültürü bütünüyle silmek değil, onu anlamlı bir şekilde dönüştürmek için vardır. İlbilge isminin Kur’an’da geçmemesi, onun Türk-İslam kimliğiyle uyumsuz olduğu anlamına gelmez. Bilakis, güçlü bir kültürel kökene işaret eder.
Peki biz, kendi kültürümüzden gelen isimleri sahiplenemezsek kim sahiplenecek?
İsimlerin Yükü: Kimlik mi, Dua mı?
İsim sadece seslenme aracı değil, aynı zamanda bir kimliktir. Çocuğa verilen isim, onun hayatına dair bir yönlendirmedir. İlbilge ismi, bir kıza yüklenen bilgelik temennisiyle çok şey ifade eder. Kur’an’da geçmiyor olabilir, ama içerdiği anlam çocuğun hayatına güzel bir yön verebilir.
Bazen düşünüyorum: Biz isimlere fazla anlam mı yüklüyoruz? Yoksa gerçekten isimler bir insanın kaderinde bu kadar etkili mi? Siz ne dersiniz?
Sonuç Yerine: Tartışmaya Açık Bir Kapı
Toparlamak gerekirse, İlbilge ismi Kur’an’da geçmez. Ancak bu, onun değerini düşürmez. Erkeklerin stratejik ve kadınların empatik yaklaşımları birleştiğinde, bu ismin hem anlamlı hem de kültürel bir zenginlik sunduğunu görürüz. Asıl mesele, çocuklara isim verirken kendi köklerimizi reddetmeden, dini hassasiyetlerimizi de göz ardı etmeden bir denge kurabilmek.
Şimdi soruyorum:
- Sizce isim seçerken Kur’an’da geçmesi şart mı?
- İlbilge gibi kültürel isimlere sahip çıkmalı mıyız?
- Erkeklerin stratejik ve kadınların empatik yaklaşımından hangisini daha doğru buluyorsunuz?
Bu sorularla sözü size bırakıyorum. Bakalım forumda bu konuda hangi fikirler öne çıkacak.
Açık konuşayım, uzun zamandır çevremde isimler üzerine dönen tartışmalar dikkatimi çekiyor. Biri çocuğuna isim koyacak olsa hemen şu soru gündeme geliyor: “Bu isim Kur’an’da geçiyor mu?” Belli ki birçok kişi için bu mesele, sadece isim tercihi değil aynı zamanda kimlik, inanç ve aidiyet meselesi. Benim de aklıma sıkça gelen isimlerden biri “İlbilge”. Eski Türk kültüründe önemli bir karşılığı olan bu ismin Kur’an’da olup olmadığına dair sorulara sıkça rastlıyoruz. Peki bu konuya nasıl bakmalı, hangi yönleriyle tartışmalı?
Kur’an’da İsim Arayışı: Bir İhtiyaç mı, Bir Takıntı mı?
İnsanlar çocuklarına isim seçerken dini referanslara başvurmayı doğal görüyor. Ancak burada bir sorgulama yapmak gerekmez mi? Kur’an’da geçen isimler sınırlı sayıdadır ve çoğunlukla peygamberler, kavimler veya belli şahsiyetler üzerinden aktarılır. Dolayısıyla Kur’an’da adı geçmiyor diye bir ismi kötülemek ya da dışlamak ne kadar sağlıklı? İlbilge, köken itibarıyla Türkçe bir isimdir ve “bilge olan kişi, bilgeliğiyle devleti idare eden kadın” anlamına gelir. Bu isim Kur’an’da geçmez. Ama geçmemesi, onun değerini düşürür mü?
Forumdaşlar, sizce bir ismin anlamı mı daha önemli yoksa Kur’an’da geçmesi mi?
Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Yaklaşımı
Burada işin ilginç bir tarafı da, erkek ve kadınların konuya yaklaşım biçimleri. Gözlemlediğim kadarıyla erkekler bu tür meselelerde daha stratejik bakıyor. Onlar için, “Bu isim ileride sorun çıkarır mı? İnsanların algısı ne olur? Çocuğun kimliğinde nasıl bir yer eder?” gibi sorular ön planda. Yani çözüm odaklı, planlı bir tavırla meseleye yaklaşıyorlar.
Kadınlarda ise daha empatik ve ilişkisel bir yaklaşım var. Annenin çocuğa vereceği isimde hissettiği bağ, duygusal bir tatmin ve geleceğe dair sıcak bir umut bariz şekilde görülüyor. Mesela bir anne, “Ben kızımın İlbilge gibi bilge ve güçlü bir kadın olmasını istiyorum” diyebilir. Burada isim sadece bir kelime değil, aynı zamanda çocuğa yüklenen bir dua, bir temennidir.
Peki, sizce bu farklı yaklaşımlardan hangisi daha doğru? Stratejik mi bakmalı, empatik mi? Yoksa ikisini birleştirmek mi en iyisi?
İlbilge: Kendi Kültürümüzden Bir Ses
Bir başka önemli boyut da şu: Biz hep isimleri Arapça köken üzerinden değerlendiriyoruz. Oysa ki bizim de binlerce yıllık bir kültürümüz, birikimimiz var. İlbilge, Orta Asya’daki kadın liderleri ve bilgeliği temsil eden bir isim. Peki neden kendi köklerimizden gelen isimlere kuşkuyla bakıyoruz?
Kur’an’da geçmeyen ama İslami hassasiyetle çelişmeyen isimler neden tabu olsun ki? İsim seçiminde ölçü, “güzel anlam” değil midir? İlbilge bu ölçüye uymuyor mu?
Kur’an’da Geçen İsimler ve Yanılgılar
Dikkat ederseniz bazen “Kur’an’da geçiyor” diye bilinen isimlerin bile çoğu aslında orada yok. Mesela Ayşe, Fatma gibi çokça kullanılan isimler doğrudan Kur’an’da geçmez. Bunlar peygamberimizin aile bireylerinin isimleridir. Buna rağmen kimse bu isimlere karşı çıkmaz, hatta kutsallık atfeder. İlbilge’ye karşı ise neden bu kadar tereddüt ediliyor? Çelişki burada değil mi?
Arkadaşlar, sizce bu çifte standardın sebebi nedir?
Kültürel ve Dini Kimlik Arasında Sıkışmak
Burada belki de en önemli sorun, toplumun kendi kültürünü yabancı görmesidir. Dini hassasiyet uğruna, bazen kendi öz değerlerimizi geri plana atıyoruz. Oysa din, kültürü bütünüyle silmek değil, onu anlamlı bir şekilde dönüştürmek için vardır. İlbilge isminin Kur’an’da geçmemesi, onun Türk-İslam kimliğiyle uyumsuz olduğu anlamına gelmez. Bilakis, güçlü bir kültürel kökene işaret eder.
Peki biz, kendi kültürümüzden gelen isimleri sahiplenemezsek kim sahiplenecek?
İsimlerin Yükü: Kimlik mi, Dua mı?
İsim sadece seslenme aracı değil, aynı zamanda bir kimliktir. Çocuğa verilen isim, onun hayatına dair bir yönlendirmedir. İlbilge ismi, bir kıza yüklenen bilgelik temennisiyle çok şey ifade eder. Kur’an’da geçmiyor olabilir, ama içerdiği anlam çocuğun hayatına güzel bir yön verebilir.
Bazen düşünüyorum: Biz isimlere fazla anlam mı yüklüyoruz? Yoksa gerçekten isimler bir insanın kaderinde bu kadar etkili mi? Siz ne dersiniz?
Sonuç Yerine: Tartışmaya Açık Bir Kapı
Toparlamak gerekirse, İlbilge ismi Kur’an’da geçmez. Ancak bu, onun değerini düşürmez. Erkeklerin stratejik ve kadınların empatik yaklaşımları birleştiğinde, bu ismin hem anlamlı hem de kültürel bir zenginlik sunduğunu görürüz. Asıl mesele, çocuklara isim verirken kendi köklerimizi reddetmeden, dini hassasiyetlerimizi de göz ardı etmeden bir denge kurabilmek.
Şimdi soruyorum:
- Sizce isim seçerken Kur’an’da geçmesi şart mı?
- İlbilge gibi kültürel isimlere sahip çıkmalı mıyız?
- Erkeklerin stratejik ve kadınların empatik yaklaşımından hangisini daha doğru buluyorsunuz?
Bu sorularla sözü size bırakıyorum. Bakalım forumda bu konuda hangi fikirler öne çıkacak.